Użycie broni palnej do obrony mienia
“Temat: Użycie broni palnej do obrony mienia. Czy mogę użyć broni palnej do powstrzymania zaboru mienia jakim jest telewizor lub samochód? Czy strzelanie do złodzieja jest dozwolone?“
Takie pytania pojawiają się wsród uczestników naszego webinaru.
Poniżej publikujemy odpowiedź naszego eksperta.
Jeżeli jeszcze nie miałeś okazji obejrzeć naszego bezpłatnego webinaru omawiającego 6 ważnych zagadnień związanych z obroną konieczną kliknij i zapisz się.

***

Użycie broni palnej do obrony mienia

Posiadanie broni palnej zawsze wiąże się ze znajomością i zrozumieniem obowiązującego prawa dotyczącego jej użycia. W praktyce, mimo iż każda osoba z pozwoleniem na broń, aby je uzyskać musiała dobrze zapoznać się z przepisami, pojawia się wiele pytań i wątpliwości związanych z legalnością użycia broni palnej w różnych sytuacjach życiowych. Jednym z takich zagadnień jest użycie broni palnej w celu obrony własnego mienia, takiego jak np. telewizor czy samochód.

Czy w sytuacji, gdy ktoś próbuje dokonać kradzieży naszego samochodu lub włamać się do domu w celu zaboru wartościowych przedmiotów, mamy prawo sięgnąć po broń palną w celu powstrzymania sprawcy? Jakie są granice obrony koniecznej w kontekście ochrony mienia, a kiedy użycie broni może zostać uznane za przekroczenie tych granic i skutkować odpowiedzialnością karną?

W niniejszym artykule dokonamy analizy przepisów dotyczących użycia broni palnej w obronie mienia. Przyjrzymy się definicji obrony koniecznej zawartej w Kodeksie karnym, aby lepiej zrozumieć, w jakich sytuacjach użycie broni jest uzasadnione, a kiedy może prowadzić do poważnych konsekwencji prawnych. Ponadto, zwrócimy uwagę na różnice pomiędzy obroną własnego życia lub zdrowia a ochroną mienia, ponieważ prawo często traktuje te sytuacje w odmienny sposób.

Świadomość praw i obowiązków związanych z posiadaniem i użyciem broni jest kluczowa dla podejmowania odpowiedzialnych decyzji w sytuacjach zagrożenia. Zapraszamy do lektury i refleksji nad tym ważnym i aktualnym zagadnieniem.

Posiadanie broni palnej w Polsce

Użycie broni palnej do obrony mienia rozpatrujemy oczywiście w ramach sytuacji legalnego posiadania broni palnej.

Podstawowym aktem prawnym regulującym kwestie związane z bronią palną w Polsce jest Ustawa o broni i amunicji. Określa ona zasady wydawania pozwoleń na broń, klasyfikację broni i amunicji, zasady jej przechowywania, noszenia i używania, a także kontrolę nad obrotem bronią.

Według ustawy, broń palna jest szczególnym rodzajem broni, której posiadanie wymaga uzyskania stosownego pozwolenia, o czym szerzej piszemy przy okazji artykułu “Użycie broni palnej a wykorzystanie broni palnej”.

Odpowiedzialność prawna a użycie broni palnej do obrony mienia

Użycie broni palnej do obrony mienia może skutkować surowymi konsekwencjami. Każdy posiadacz broni palnej ponosi przecież odpowiedzialność za jej niewłaściwe użycie. Ważne jest więc aby każdy posiadacz broni zawsze miał świadomość, że użycie broni palnej do obrony mienia w sposób niezgodny z prawem będzie prowadziło do bardzo poważnych konsekwencji prawnych, w tym:

  • Odpowiedzialności karnej, np. pozbawienia wolności za przestępstwa związane z nielegalnym użyciem broni
  • Odpowiedzialności cywilnej, np. w kontekście zobowiązania do naprawienia szkód wyrządzonych przez niewłaściwe użycie broni palnej
  • Odpowiedzialności administracyjnej, takiej jak cofnięcia pozwolenia na broń, w przypadku gdy dojdzie do stwierdzenia naruszenia przepisów.

Dlatego dla zapewnienia bezpieczeństwa zarówno swojego, jak i osób trzecich każdy posiadacz broni powinien być bardzo dobrze wyedukowany w kontekście świadomości obowiązków i odpowiedzialności związanych z posiadaniem broni palnej, w tym oczywiście w sytuacji jaką jest użycie broni palnej do obrony mienia.

Obrona konieczna według polskiego prawa

Definicja obrony koniecznej

Zgodnie z art. 25 § 1 Kodeksu karnego: “nie popełnia przestępstwa, kto działa w obronie koniecznej, odpiera bezpośredni, bezprawny zamach na jakiekolwiek dobro chronione prawem”. Obrona konieczna jest więc konstrukcją prawną, która pozwala na podjęcie działań mających na celu ochronę własnych lub cudzych dóbr przed atakiem ze strony innych osób.

Przekroczenie granic obrony koniecznej 

Jednakże, w tym samym artykule jest następujący zapis mówiący o tym, że przekroczenie granic obrony koniecznej, zwłaszcza przez zastosowanie środka niewspółmiernego do niebezpieczeństwa zamachu, może skutkować odpowiedzialnością karną. Oznacza to, że działania obronne muszą być proporcjonalne do zagrożenia.

Nieuniknioność zdarzenia  

Według zapisów art. 26 Kodeksu karnego „nie popełnia przestępstwa, kto działa w celu uchylenia bezpośredniego niebezpieczeństwa grożącego jakiemukolwiek dobru chronionemu prawem, jeżeli niebezpieczeństwa nie można inaczej uniknąć, a dobro poświęcone przedstawia wartość niższą od dobra ratowanego”. Oznacza to, że w sytuacji, gdy mamy do wyboru poświęcenie jednego dobra na rzecz ochrony innego, ważniejszym powinno być to, które ma większą wartość. W kontekście użycia broni palnej do ochrony mienia, takie działanie byłoby uzasadnione jedynie wtedy, gdyby dobro ratowane było wyższej wartości niż dobro poświęcone.

Ludzkie życie i zdrowie są najwyższymi wartościami chronionymi prawem, wartościami nadrzędnymi. Oznacza to, że nigdy nie można ich świadomie narazić lub poświęcić jedynie w celu ochrony dóbr materialnych, takich jak telewizor czy samochód. Te przedmioty, choć mogą mieć znaczącą wartość finansową czy emocjonalną, nigdy nie dorównują wartości życia ludzkiego.

Użycie broni palnej w obronie mienia. Czy broń palna to proporcjonalny środek?

Zatem w kontekście obrony mienia pojawia się pytanie, czy użycie broni palnej jest środkiem proporcjonalnym. Chociaż polskie prawo nie zabrania wprost użycia broni palnej w obronie mienia, to jednak, sądy oceniają, czy zastosowany środek był adekwatny do zagrożenia.

Odnosząc się do pytania zadanego przez uczestnika naszego webinaru, jeżeli  przykładowo ktoś próbuje ukraść telewizor z naszego domu, a my w odpowiedzi użyjemy broni palnej – czyli strzelimy do człowieka – sąd prawie na pewno może uznać, że użycie broni było niewspółmierne do zagrożenia, zwłaszcza jeśli napastnik nie był uzbrojony i nie stanowił bezpośredniego zagrożenia dla naszego życia lub zdrowia. 

Zupełnie inaczej mogłaby być rozpatrywana w sądzie sytuacja, gdyby złodziej posiadał broń  palną i nasze życie byłoby w sposób nieunikniony zagrożone. Wówczas w ramach obrony koniecznej mielibyśmy prawo ratować swoje życie i użyć broni palnej.

Wszystkich, którzy chcą zgłębić temat użycia broni palnej w obronie koniecznej oraz temat stanu wyższej konieczności, zapraszamy na nasze szkolenie online “Użycie broni palnej w obronie koniecznej”. To prawie 6 godzin intensywnej wiedzy oraz sesja Q&A na żywo. Szkolenie prowadzi praktyk z 35 letnim doświadczeniem, biegły sądowy ds. związanych z użyciem broni palnej: Jarosław Hebda”. Nasze materiały szkoleniowe w bardzo prosty, a jednocześnie ciekawy sposób tłumaczą obowiązujące przepisy i zawiłości z nimi związane.

Zapoznaj się ze szkoleniem

Użycie broni palnej do obrony mienia – podsumowanie

Użycie broni palnej w obronie mienia to zagadnienie złożone i wymaga głębokiego zrozumienia obowiązujących przepisów oraz ich interpretacji przez organy ścigania i sądy. Każdy posiadacz broni powinien w tej kwestii pogłębiać swoją świadomość i pamiętać jaka odpowiedzialność wiąże się z niewłaściwym lub nieproporcjonalnym użyciem broni palnej.

Użycie broni palnej w obronie mienia będzie zazwyczaj uznawane za środek niewspółmierny do zagrożenia, zwłaszcza w sytuacjach jeżeli napastnik nie zagraża bezpośrednio naszemu życiu lub zdrowiu. Nie można świadomie narażać ludzkiego zdrowia i życia w celu ochrony mienia materialnego. Jednak każdy przypadek użycia broni będzie indywidualnie oceniany przez sąd, który weźmie pod uwagę okoliczności zdarzenia. W miarę możliwości należy dążyć do uniknięcia użycia środków ostatecznych, jakim jest broń palna i lepiej, chyba, że zagrożone jest nasze lub czyjeś zdrowie lub życie.

Wszystkich, którzy myślą o zastosowaniu broni do celów obronnych, zapraszamy na nasze szkolenie online “Defensive pistol – przygotowanie mentalne do obrony bronią palną”. To ponad 150 minut intensywnej wiedzy oraz sesja Q&A na żywo. Szkolenie prowadzi praktyk z 35 letnim doświadczeniem, ekspert od bezpieczeństwa osób VIP, wielokrotny mistrz Polski w strzelaniu, biegły sądowy ds. związanych z użyciem broni palnej: Jarosław Hebda.

Niniejszy artykuł ma charakter ogólny i informacyjny i nie stanowi porady prawnej.

Zdjęcie wygenerowane przez AI: Midjourney.

Zapraszamy na nasze szkolenia

To wiedza obowiązkowa dla osób, które chcą zgłębić temat obrony koniecznej i nauczyć się, jak unikać przekroczenia granic obrony koniecznej. Dzięki tej wiedzy przygotujesz się do działania, które będziesz musiał podjąć jeżeli pojawi się potrzeba użycia broni w obronie Ciebie lub Twoich bliskich, w sposób, który pozwoli Ci uniknąć błędów, które mogą narazić Cię na ryzyka prawne.